پایان نامه جایگاه انگلستان در سیاستگذاری اتحادیه اروپا در قبال ا
دانشگاه علامه طباطبایی
دانشکده تحصیلات تکمیلی(خودگردان)
پایان نامه کارشناسی ارشد
جایگاه انگلستان در سیاستگذاری اتحادیه اروپا در قبال ایران
استاد راهنما: سید مهمد طباطبایی
کلیات تحقیق
1. بیان مسئله:
کشور ایران همواره از تجربه تلخی در مناسبات خود با انگلستان برخوردار بوده است. شاید خیلی گزاف نباشد اگر گفته شود که انگلستان طی سدههای اخیر و بویژه در دوره تأسیس نظام جمهوری اسلامی ایران همواره یکی از قدرتهای مؤثر در جلوگیری از قدرتیابی و نفوذ ایران در منطقه بودهاست. صرف نظر از مباحث تاریخی و رقابتهای روس و انگلیس در ایران در سدههای گذشته، انگلستان اکنون، از یکسو عضو اتحادیه اروپایی است و از سوی دیگر متحد نزدیک قدرت هژمون باقیمانده از دوره جنگ سرد یعنی ایالات متحده است. این درحالی است که هردو سوی آتلانتیک از مناسبات چندان باثباتی با ج.ا.ایران برخوردار نبوده و حتی گاه اهداف و منافعی را پیجویی نمودهاند که در تضاد آشکار با منافع ملی ایران بوده است. بررسی گذشته تاریخی مناسبات جمهوری اسلامی ایران با اتحادیهاروپایی و انگلستان در سه دهه گذشته بخوبی حاکی از نکات قابل توجهی از تأثیر و تأثر متقابل منافع بریتانیا و اتحادیه اروپا با یکدیگر و نیز تأثیر مهم منافع حیاتی ایالات متحده امریکا در فرآیند تعامل این سه بازیگر با ج.ا.ایران است.
بریتانیا همزمان در سه حوزه اروپایی، انگلیسی – آمریکایی (انگلو- امریکن) و انگلیسی، روابط خارجی خود را با ج.ا.ایران تنظیم میکند. باتوجه به تنشها و اختلافات موجود میان ایران و آمریکا در سه دهه گذشته و فقدان مناسبات دیپلماتیک رسمی میان این دوکشور و نیز اتحاد نزدیک ویا روابط ویژه امریکا و انگلیس، نقش و قدرت تأثیرگذاری حوزه انگلو- آمریکن بر سیاست خارجی بریتانیا نسبت به ایران از اهمیت ویژهای برخوردار میشود. از سوی دیگر، بریتانیا یکی از اعضای شاخص و برجسته اتحادیه اروپایی است که در تنظیم مناسبات اتحادیه اروپا با ایران نقش بنیادینی را ایفا نموده است، که گاه این نقش یادآور نقش سنتی این کشور در عصر زرین دیپلماسی در اواخر قرن نوزدهم بعنوان یک قدرت «موازنه دهنده» است. بریتانیا از معدود قدرتهای بزرگی است که سیاست خارجی آن طی سالهای گذشته و حتی پس از جنگ سرد دچار تغییرات بنیادین و ساختاری نشده است هرچند که تحولات جدی را شاهد بودهاست.