1-1-1 تتمه شرایط شاهد از نظر اهل سنت
-
1-1-1 تتمه شرایطشاهدازنظراهلسنت
اهلسنتشرطایمانوطهارتمولدراجزءشروطشاهدذکرکردهاندودرعوض،حرّیت بیناییونطقراجزءشرایطشهودذکرکردهاند.
1.حرّیت:دربارهآزادی،دوقولازاهلسنتواردشدهاست:
قولاول:مالکیه،حنفیهوشافعیه،آزادبودنراشرطشاهددانستهاند (الزیحلی، 1418 :6043)
دلیل:
الف ) آیهشریفه : ضَرَباللّهمثَلاًعبداًمملُوکاًلایقْدرعلَىشَیء؛خداوندمثالیزده:برده مملوکیراکهقادربرهیچچیزنیست (نحل :75)
ب) درادایشهادت،نوعیولایتنهفتهاست؛ولیعبد،ولایتندارد (الزیحلی، 1418 :6043)
قولدوم: حنابلهوظاهریه شهـادتعبد رابهدلیلعمومآیات مربوطبهشهـادتپذیرفتهوحنابله، پذیرششهادتعبدرابهمواردغیرحدودوقصاص اختصاصدادهاست (الزیحلی، 1418 :6043).
2. بینایی: دربارهبینایینیزدوقولازاهلسنتواردشدهاست:
قولاول:اباحنیفه،شافعیهومحمد،بیناییرانیزدرشاهدشرطمیدانند،حتیحنفیهگفتهاند شهادتنابینا،ولوهنگامتحملشهادت،بینابودهباشدپذیرفتهنیست(الزیحلی، 1418 :6037).
قولدوم:مالکـیه،حنابـلهوابویوسف،شهـادتنابیـنارادرصورتیکهصداراتشخیصبدهد، پذیرفتهاند(الزیحلی، 1418 :6037).
نطق: دربارهناطقبودننیزدوقولازاهلسنتواردشدهاست:
قولاول: حنفیه،شافعیه،حنبلیه،شهادتشخصلالراصحیحنمیدانند (الزیحلی، 1418 :6037).
قولدوم: مالکیه،شهادتشخصلالرادرصورتیکهبتواندمقصودشرابااشارهیاباخط بفهماند،پذیرفتهاند (الزیحلی، 1418 :6037).
نکاتذیلازمجموعمطالباین فصلبهدستمیآید:
1- خبریکهشاهدمیدهد،بایدازرویعلمباشد،نهحدس،گمان،شک،ظن،وهموتخمین.
2- بیشترعلمایاهلسنت،لفظ(أشهد)رارکنصیغهشهادتمیدانند.
3- شروطبلوغ،عقل،عدالتوانتفایتهمتدرشاهدمورداجماعفقهایفریقیناست.
4- شرطایمانوطهارتمولدشاهدمخصوصمذهبامامیهاست؛ولیمالکیهطهارتمولدرادرشهادتبرزنالازممیدانند.
5- علمایاهلسنتدربارهلزومشروطبینایی،نطقوآزادیدرشاهد،بایکدیگراختلاف نظر دارند؛برخیمشروطوبرخیدیگربهطورمطلقلازمدانستهاند.
6- شروطشاهدازنظرامامیهعبارتانداز:بلوغ،عقل،اسلام،ایمان،عدالت،طهارتمولدوانتفایتهمت.
7- شروطشاهدازدیدگاهاهلسنتعبارتانداز: بلوغ،عقل،اسلام،عدالت،انتفایتهمت، بصر،نطقوحرّیت.
