فصل اول‌

کلیات پژوهش

یان مسئله

در عرص? روابط بین الملل که مفهوم خودیاری بر آن حاکم است، یکی از مهم ترین مسائل زندگی بشر در سطح داخلی و بین المللی مقول? امنیت می‌باشد؛ این امر در بین کشورهای مختلف با توجه به توانایی های نظامی، اقتصادی، فرهنگی، و سیاسی، تکنولوژیکی و.. متغیراست. کشوری که دارای مقادیر بالایی از قدرت می‌باشد، قادر است تا در صورت تمایل نا‌امنی بیشتری برای سایر کشورها ایجاد کند و و بر عکس همین مطلب نیز صادق است.

بحث امنیت و منافع ملی در ارتباط با کشورهایی که در همجواری هم قرار می‌گیرند و دارای مرزهای مشترک و، تاریخ مشترک، اقوام مشترک و.. هستند، حساس تر می‌باشد؛ چرا که به علت وجود این مسائل هر کنش و واکنشی ممکن است تصوری منفی در کشور مقابل ایجاد کرده و امنیت هر دو کشور را به خطر بیاندازد.

منطقه قفقاز جنوبی به دلیل وجود عوامل گوناگون یک منطقه نفوذپذیر تلقی شده است، منابع غنی انرژی در جمهوری‌آذربایجان، بحران خونین قره باغ، جنگ روسیه و گرجستان و بی‌ثباتی ناشی از آن در اورآسیا، از عوامل عمده‌ای هستند که منجر به شکل گیری معادلات امنیتی و دسته‌بندی‌های گوناگون با شرکت کشور‌های این منطقه و بازیگران و کشورهای فرامنطقه‌ای شده‌اند.

کشور ایران به دلیل دارا بودن مرز مشترک با جمهوری‌آذربایجان و ارمنستان کشوری محسوب می‌شود که امکان دسترسی بحران های این منطقه به آن وجود دارد. به دلیل روابط سنتی روسیه و ارمنستان، آمریکا و ترکیه با  همکاری جمهوری‌آذربایجان و گرجستان، اقدام به حذف ایران از مسیرهای انتقال انرژی نموده و جمهوری اسلامی ایران را به کشوری با توان تاثیرگذاری اندک در این منطقه تبدیل نموده‌اند.

رقابت قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، پتانسیل تهدید قومی در ایران و رژیم حقوقی دریای خزر از مهم‌ترین تحولات اثر گذار بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران  در این منطقه می‌باشد

با توجه به مباحث مطرح شده، در سطح بین الملل کشورها در همگرایی یا واگرایی با هم دارای منافعی اعم از مادی و یا غیر مادی می باشند، و براساس آن اقدام به دوستی و یا دشمنی با دیگری می کنند. از اینجا به بحث اصلی این رساله که بررسی روابط اسراییل و آذربایجان و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران می باشد میرسیم.

اسراییل یک کشور طرد شده در میان کشورهای عربی می‌باشد، با توجه با این مسئله و نیز نیاز این کشور به نفت، و نیز با توجه به تفاوت ایدوئولوژیکی و دشمنی با ایران ضروری به نظر می‌رسد تا این کشور بتواند با کشوری ارتباط برقرار کند تا فشار این عوامل کم تر شود، برای این امر آذربایجان شاید بهترین گزینه باشد، چراکه این کشور نیز خود برای پیشرفت و رسیدن به شکوفایی به کمک های تسلیحاتی و اقتصادی کشور اسرائیل نیازمند می‌باشد.

آذربایجان بر سر مسئل? قره باغ با ارمنستان بر سر مناقشه می‌باشد، و باتوجه به اینکه ارمنستان یک کشور مسیحی می‌باشد و این خود وجه اشتراکی برای هم سویی با غرب برای این کشور است، در نتیجه آذربایجان این امکان را دارد که با نزدیکی به اسراییل که خود دوست و متحد آمریکا می‌باشد از شک و شبه? دشمنی با مسیحیت رهایی یافته و به نوعی مسیر پیشرفت را برای خود را هموار کند.

مشکلاتی که جمهوری آذربایجان با ایران دارا می‌باشد مانند بحث قومیت ترک و فارس، مسئل? آذربایجان بزرگ، نوع جهت گیری ایران در مسئل? قره باغ، بحث حقوقی و سیاسی دریای خزر، سطح روابط ایران و ارمنستان به عنوان دشمن آذربایجان از جمله مسائلی می باشند که باعث نزدیکی هرچه بیشتر آذربایجان و اسراییل می‌گردد؛ هردو کشور با توجه به منافعی که برای آن ها قابل تصور است  اقدام به برقراری روابط کرده و سعی در تامین نیازهایشان می‌کنند. اما باید توجه نمود که دو کشور ایران و آذربایجان دارای مرزهای مشترک می‌باشند؛ و نزدیکی این دو کشور به هم ممکن است خطرات بسیاری برای ایران هم در سطح داخلی و هم در سطح روابط دوکشور ایران  و آذربایجان داشته باشد؛  به عنوان مثال تاسیس پایگاه‌های نظامی اسراییل در خاک آذربایجان، جاسوسی‌های صورت گرفته در مرزهای ایران و یا کمک‌های نظامی که از طریق اسراییل به آذربایجان داده می‌شود می‌تواند امنیت ایران را در نزدیک‌ترین نقاط کشور به خطر بیاندازد.

باید توجه کرد که دوکشور ایران و اذربایجان نسبت به اسراییل و اذربایجان از پتانسیل بالای نزدیکی به‌هم برخوردار می‌باشند، اما این پتانسیل‌ها نیاز به توجه بیش‌تر دوکشور دارد.

2-1. ضرورت و اهمیت موضوع

آذربایجان از دوبعد سیاسی و اقتصادی دارای اهمیت بسزایی می‌باشد؛ بعد اقتصادی ناظر بر وجود نفت در این منطقه و نیاز اسراییل به منابع نفت با توجه به دشمنی با کشورهای عربی می‌باشد.

از لحاظ سیاسی نیز وجود بی‌ثباتی‌ها و این‌که این کشور دارای تاریخ و هویت مشترک با ترک‌های ایران می‌باشد، روابط نزدیک با کشوری که از لحاظ استراتژیک دشمن ایران تلقی می‌شود، موجبات تهدید امنیتی و سیاسی را فراهم می‌کند.

ضرورت این بحث زمانی آشکار می‌شود که، یکی از مهم‌ترین دغدغ? کشورها در سطح بین الملل و داخلی تامین امنیت می‌باشد؛ روابط نزدیک اسراییل و جمهوری آذربایجان و برقراری روابط اقتصادی، سیاسی، نظامی، با توجه به نزدیکی ژئوپولیتیکی ایران و آذریجان و دشمنی ایران و اسراییل، می‌تواند امنیت ملی ایران را به خطر بیاندازد. همچنین علاق? شخصی اینجانب از دیگر دلایل نوشتن این موضوع می‌باشد.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

چکیده :

سیاست خارجی کشورها، تحت تاثیر مقدورات ملی و محذوریتهای بین المللی قرار دارد.در چنین حالتی سیاست خارجی ج.ا.ایران به عنوان یک بازیگر عاقل وبسیط در برابر چالشها و فرصتهای مختلفی قرار گرفته است.از جمله این چالشها ،بحرانهای منطقه ای است.وجود بحران های  آسیای مرکزی و قفقاز که همراه بوده با چالشهای خشونت آمیز قومی و سرزمینی،  سبب شده بود که ایران نگاه جدیدی نسبت به این دو منطقه داشته باشد. منطقه آسیای مرکزی و قفقاز به دلیل موقعیت استراتژیک و ژئوپلیتیکی که بعد از فروپاشی شوروی که دراوایل دهه نود اتفاق افتاد، از اهمیت بسیاری برای ج.ا.ایران برخوردار  بوده و است.کشورهای این دو منطقه به دلیل مشکلاتی  مثل  پروژه دولت –ملت سازی، درگیریهای مرزی و سرزمینی ، استقلال اقلیت ها و …که چه قبل از استقلال و چه بعد از آن با آن مواجه بودند. به بحران های  محلی و منطقه ای گرفتار شدند.در این بین از آنجا که این بحران ها، امنیت و تمامیت ارضی ایران را نیز تحت تاثیر قرار می دهد ،ایران نیز به این بحران ها بی تفاوت نبوده و واکنش  نشان داده و خواهد داد. این پژوهش سعی می کند ابتدا به ابعاد و عوامل بحرانهای منطقه ای ،ازجمله  جنگ داخلی تاجیکستان، بحران قره باغ،چچن و گرجستان پرداخته و سپس به سیاست و مواضع ج.ا.ایران نسبت به این بحرانها پرداخته شود. این پژوهش  با این فرضیه همراه است ،که سیاست خارجی ایران تاحدودی  غیر فعالانه بوده وسعی شده هماهنگ و متمایل به قدرت شمالی خود یعنی روسیه باشد و یا حداقل متضاد با روسیه نباشد. 

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

چکیده پایان‌نامه

پژوهش حاضر به با بهره‌گیری از چارچوب نظری رئالیسم اقتصادی و تمرکز بر اندیشه‌های رابرت گیلپین که معتقد به نقش محوری دولت در اقتصاد سیاسی بین‌المللی از جمله در درون سازمان‌های بین‌المللی است. همچنین با بهره‌گیری از داده‌های آماری استخراج شده از تولیدات علمی برخی سازمان‌های بین‌المللی به ویژه اوپک و شرکت‌های نفتی سعی در برآورد میزان تأثیرگذاری بحران‌های نظامی چهارگانه جنگ دوم خلیج فارس، 11 سپتامبر 2001، جنگ 2003 عراق و بیداری اسلامی بر اقتصاد انرژی و حتی‌المقدور تبیین علمی تصمیمات متخذه از سوی سازمان اوپک برای اداره بازار نفت در پی بحران‌های مذکور داشته؛ به گونه‌ای که به موجب یافته‌های پژوهش، در جریان بحران‌های نظامی مورد بحث که با کاهش عرضه نفت و تبعاً افزایش قیمت آن همراه بوده است. اوپک با اندیشیدن تدابیری ضمن افزایش تولید این حامل انرژی با بهره‌گیری از اقداماتی از قبیل استفاده از ظرفیت مازاد عربستان سعودی برای برطرف شدن نیاز بازار، به ویژه نیاز مصرف کنندگان اصلی آن که در رأس آنها ایالات متحده آمریکا هستند؛ اقداماتی صورت داده که در مجموع سیاست مذکور ضمن منشعب شدن از منافع ملی دولت‌های عضو به ویژه قدرتمندترین عضو اوپک یعنی عربستان سعودی لزوماً به نفع سایر اعضاء که خواهان فروش این حامل انرژی با قیمتی بیشتر هستند؛ نبوده است.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

چکیده:

     پدیده مهاجرت قدمتی طولانی در زندگی بشر دارد. اولین گونه های سبک زندگی بشری با کوچ و مهاجرت دائمی توامان بود. شیوه معمول زندگی انسان اولیه کوچروی بود. آشنایی انسان با کشاورزی و یکجانشینی کم کم مهاجرت را در حاشیه قرار داد اما همچنان به عنوان یک شیوه زندگی، مورد توجه بخش قابل توجهی از انسان ها بود. انقلاب صنعتی و تحولاتی که در پی آن در حوزه اقتصاد شهری رخ داد باعث شد تا یکبار دیگر پدیده مهاجرت در صدر توجهات قرار گیرد بویژه زمانی که انقلاب صنعتی به کشورهای جهان سوم راه یافت و به دنبال آن سیل جوانان روستایی جویای کار روانه شهرهای این جوامع شدند، مهاجرت و پیامدهای آن به یک معضل اجتماعی تبدیل شد. از این زمان بود که توجه به علل پیدایش و پیامدهای این پدیده در حوزه علوم اجتماعی و انسانی منجر به شکل گیری آثار علمی در این زمینه گردید آثاری که بزرگترین نقصشان تمرکز روی پیامدهای اقتصادی مهاجرت است و در حوزه پیامدهای فرهنگی و سیاسی آثار اندکی وجود دارد. به همین دلیل این پژوهش تلاش دارد با عطف توجه به پیامدهای سیاسی و فرهنگی مهاجرت در غنا بخشیدن به آثار علمی مربوط به مهاجرت کمک کند.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

چکیده

چارچوب­های نگرشی در هر جامعه­ای متاثر از پیشینه تاریخی، بن مایه­های ارزشی، مبانی هویتی و کیفیت مناسبات در تمامی ابعاد آن است. در بطن چنین چارچوبی است که نگاه به خود شکل می­گیرد. در عین حال در بستر این کلیت است که تعریف از فراخور نیز تجلی می­یابد. فرهنگ بطور اعم و فرهنگ استراتژیک بطور اخص نیز از جمله عوامل داخلی شکل دهنده به مبانی هویتی هر بازیگر در عرصه روابط بین الملل می­باشدکه می­تواند کنش و واکنش یک کشور را در عرصه سیاست خارجی رقم بزند. مولفه فرهنگ استراتژیک توانایی تاثیر گذاری بر نگرش نخبگان و دولتمردان و همچنین جامعه­ی یک کشور را داشته و همچنین از این قابلیت نیز برخوردار می­باشد که نحوه­ی عملکرد آنها را در عرصه های مختلف تعیین نماید. بدین ترتیب شناسایی مولفه های شکل دهنده به مبانی هویتی یک کشور و از آن جمله فرهنگ استراتژیک کشورها کمک بسیار موثری در فهم چرایی کنش کشورهای مختلف- از جمله قدرتهای بزرگی چون ایالات متحده آمریکا و چین- بدست خواهد داد. لذا پژوهش حاضر با بدیهی انگاشتن و مفروض قرار دادن تاثیرگذاری این مولفه ها بر سیاست خارجی کشورها، تلاش خواهد داشت با شناسایی و احصاء مولفه های شکل دهنده به فرهنگ استراتژیک ایالات متحده آمریکا که دارای ویژگی تهاجمی­اند و چین که دارای خصلت تدافعی است و مقایسه آنها به فهم نحوه تاثیرگذاری این مولفه ها بر کنش و عملکرد آنها در یکی از حساس ترین و مهم­ترین مناطق جهان یعنی خاورمیانه بپردازد.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

چکیده

تحولات بیداری اسلامی که در سال 2011 منطقه‌ی خاورمیانه را درنوردید، سبب ایجاد تغییرات ساختاری و بنیادین در بسیاری از کشورهای این منطقه گردید.ازجمله کشورهایی که باوجود داشتن پتانسیل فراوان تحولات، تغییراتی در ساختار آن صورت نپذیرفت عربستان سعودی بود.این کشور با توجه به رسالتی که برای خود به‌عنوان رهبری جهان سنی در مقابل ایران شیعی تعریف کرده در دو جبهه‌ی داخلی و منطقه‌ای در قبال این تحولات واکنش نشان داده است. در بعد داخلی با استفاده از سیاست سرکوب و توزیع بسته‌های مالی و در بعد منطقه‌ای نیز اقدام به مداخله‌ی مستقیم در تحولات بحرین و هم‌چنین مداخله‌ی غیرمستقیم در جنگ داخلی سوریه نمود تا از این طریق بتواند تحولات را از منطقه‌ی شبه‌جزیره عربستان دور سازد تا ضمن جلوگیری از افزیش عمق استراتژیک ایران، از سقوط هم پیمان خود در شبه جزیره ی عربستان جلوگیری کند.

عربستان سعودی که خود را در مقابل قدرت منطقه‌ای ایران می‌بیند، تحولات سوریه و بحرین را از دریچه‌ی رقابت منطقه‌ای با ایران تعریف می‌کند و سیاست‌های تهاجمی این کشور در عرصه‌ی تحولات منطقه‌ای نیز از این مسئله ناشی شده است .

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

چکیده:

انسان موجودی اجتماعی است و زندگی اجتماعی عرصه‌ای است آمیخته از تصمیمات فردی و اجتماعی. سیاست بین‌الملل نیز عرصه‌ی تصمیمات بازیگران نظام جهانی در قبال یکدیگر برای تأمین منافع ملی است؛ لذا بازیگرانی موفق هستند که تصمیمات صحیح و حساب شده ای را به اجرا می‌گذارند. لازمه‌ی این شناخت صحیح نیز شناخت درست از عوامل شکل دهنده به سیاست خارجی کشورها می‌باشد براین اساس در پژوهش پیش رو به مقایسه مؤلفه های شکل دهنده به راهبرد های سیاست خارجی امریکا در دوران بوش و اوباما در خاورمیانه پرداخته شده است. سؤال اصلی پژوهش آن است که فاکتور های اساسی و مشترک تأثیر گذار بر شکل گیری سیاست خارجی آمریکا در دوران بوش و اوباما در خاورمیانه چه می‌باشد؟ فرضیه مد نظر نیز عبارت است از فاکتورهای شخصیت رئیس جمهور، ساختار کنگره، و ساختار نظام جهانی از فاکتورهای اساسی و مشترک شکل دهنده به سیاست خارجی آمریکا در دوران بوش و اوباما در خاورمیانه می‌باشند.                                                                         

در نهایت به این جمع بندی رسیدیم که آمریکا و سایر قدرت‌های جهانی اهدافی بلند مدت در عرصه‌ی سیاست خارجی برای خود تعریف کرده‌اند که با تغییر رؤسای جمهور تغییر نمیابد. اما هر رئیس جمهور با راهبرد خویش درصدد تأمین اهداف مذکور بر می‌آید یعنی حرکت از مسیر های متفاوت به سمت هدفی واحد. نکته قابل تأمل آنکه این تفاوت‌ها با شناخت عوامل شکل دهنده به راهبردها از جمله سه فاکتور مد نظر در این پژوهش یعنی شخصیت، کنگره و نظام جهانی در هر دوران قابل شناخت بوده و به تصمیم گیری صحیح و درستی از جانب سایر کشورها کمک شایانی خواهد نمود. 

 1-1- مقدمه

در دوران جنگ سرد آمریکا با تعریف کمونیسم به عنوان دشمن خود سعی می‌کرد از این عامل به عنوان شاخص جهت دهی به سیاست خارجی‌اش استفاده کند؛ و با توجه به ساختار دو قطبی حاکم بر نظام بین‌الملل سیاست خارجی تدافعی بر مبنای توازن قوا بر سیاست خارجی آمریکا حاکم گردید؛ و اروپا به عنوان مرکز ثقل سیاست خارجی آمریکا به دلیل رقابت با شوروی بر سر نفوذ بر آن منطقه شناخته شد.

به دنبال پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی ساختار نظام بین‌الملل و همچنین عرصه‌ی روابط بین‌الملل و به تبع آن سیاست خارجی آمریکا به عنوان ابر قدرت باقی مانده دچار بحران معنا و هویت گردید و رئالیسم به عنوان تئوری غالب جنگ سرد به چالش کشیده شد در این هنگام متفکران آمریکایی در جهت ارائه بدیلی برای کمونیسم به منظور جهت دهی سیاست خارجی این کشور سعی بسیار نمودند.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

 کلیات پژوهش

1- طرح مسئله:

از ژانویه 2011، خاورمیانه و شمال آفریقا یک دوران دگرگونی عمیق را تجربه می­نماید. آنچه که طی سالیان بسیاری نامحتمل به نظر می­رسید مانند تظاهرات مداوم، تغییرات سیاسی جامع و تقاضاهای فراگیر برای دموکراسی، ناگاه به واقعیت جدیدی بدل شد. از زمان انقلاب­های سیاسی اروپای شرقی در دو ده? پیش، تاکنون در هیچ منطقه­ای از جهان، آن هم با این میزان از اهمیت برای ایالات متحده آمریکا، تغییرات بنیادی در یک چنین دور? زمانی کوتاه حادث نشده بود.

این تحولات متأثر از انباشت بحران­های گوناگون (بحران هویت، بحران توزیع منابع، بحران حکومت‌داری و بحران مشروعیت) بود که در طول سالیان بسیار به خشم مردم منطقه منجر گردید، خشمی که از تونس آغاز شد و به تدریج دامن‌گیر کشورهایی شد که هر کدام به نحوی از این بحران‌ها رنج می­بردند. اقتصادهای ناکارآمد، نظام­های آموزشی نامناسب، ساختارهای قانونی فاسد، نظام­های اجتماعی منسوخ، بوروکراسی­های متصلب و رهبران سیاسی غیر دموکراتیک از جمله مشکلات مشترک جوامع در این منطقه است. در تونس اعتراضات مردمی به سرنگونی رژیم دیکتاتور زین‌العابدین بن علی انجامید. در مصر نیز برخلاف تصور رایج خودِ مصریان و جامع? بین­الملل در خصوص انسجام داخلی و قدرتمندی رژیم مبارک، جنبش مردمی ظرف مدت تنها 18 روز آن هم با برگزاری تظاهرات مداوم و صلح­آمیز حکومت را سرنگون ساخت.

هدف این موج سوم بیداری اسلامی – پس از موج قومی عرب علیه حاکمیت ترکان عثمانی (اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم) و موج رادیکال ناسیونالیسم (ده? پنجاه میلادی) – نه مبارزه با صهیونیسم است، نه وحدت عربی و نه سوسیالیسم عربی؛ بلکه بیکاری، فقر، تضادهای غنی و فقیر در جامعه و فقدان آزادی­های سیاسی و اجتماعی، مردم این کشورها را وادار ساخت تا قیام کنند و حکومت­های اقتدارگرا را سرنگون سازند و با شکل­گیری دموکراسی به آزادی و حقوق مدنی و اجتماعی خود دست یابند.

سیر این تحولات و اعتراضات در هر یک از این کشورها بسته به نوع گروه های درگیر، میزان اتحاد و انسجام ارزشی میان آن‌ها، میزان مقاومت و سرکوبی رژیم حاکم و وجود یا عدم دخالت خارجی شکل متفاوتی به خود گرفت. از سوی دیگر، واکنش کشورهای منطقه و همچنین قدرت‌های بزرگ به این تحولات شایان توجه است. در این میان، ایالات متحده آمریکا، به عنوان یکی از مهم­ترین بازیگران نظام بین­الملل، به دلیل روابط دیرینه خود با برخی از این کشورها از جمله تونس، مصر، اردن و…، نگرانی برای تأمین امنیت اسرائیل، هراس از سیاست­ها و جهت­گیری­های خارجی و منطقه­ای اسلام­گرایان به قدرت رسیده به ویژه در قبال رژیم صهیونیستی و دغدغه تأمین امنیت جریان انرژی از منطقه با دقت و وسواس بیشتری این تحولات را زیر نظر دارد.

در دوران جنگ سرد، سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه مبتنی بر حفظ ثبات سیاسی و حمایت از رژیم‌های اقتدارگرا در منطقه بود. در دوران پسا جنگ سرد، علی رغم تغییرات مشهود در ساختار نظام بین­الملل و فرآیندهای حاکم بر روابط کشورها و بازیگران منطقه­ای، آمریکا همچنان سیاست حفظ وضع موجود را با هدف حفظ ماهیت و ارکان اصلی رژیم‌های سیاسی منطقه دنبال نمود و تنها در سطحی محدود به ایجاد برخی نهادها و روندهای دموکراتیک اقدام کرد.

در دوران پس از یازده سپتامبر 2001، به دنبال تهدید ناشی از بنیاد گرایی اسلامی و نبود دموکراسی در جوامع خاورمیانه­ای به عنوان مهم‌ترین عامل پرورش افراط­گرایی و تروریسم، سیاست خارجی ایالات متحده با تکیه بر قدرت نظامی به سمت اِعمال اصلاحات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی از طریق مهندسی اجتماعی- سیاسی این جوامع گرایش پیدا کرده و اشاعه ارزش­ها به سطح منافع حیاتی ایالات متحده در منطقه ارتقاء یافت.

با روی کار آمدن دولت دموکرات باراک اوباما، هرچند شرایط حاکم بر دوران جمهوری­خواهان دنبال شد؛ اما کاهش مقبولیت این کشور در نتیجه حمله به دو کشور افغانستان و عراق، سیاست‌گذاران آمریکایی را بر آن داشت تا با اعمال تغییرات جزیی در سیاست‌های خود و تأکید کمتر بر قدرت نظامی، بیش از گذشته از طریق دنبال نمودن فعالیت­های نرم و رویکرد دموکراتیک درصدد کسب وجهه برای ایالات متحده برآیند.

تحولات سال 2011 در خاورمیانه و شمال آفریقا، همزمان فرصت‌ها و چالش‌هایی را فراروی ایالات متحده آمریکا در عرصه سیاست خارجی قرار داده است. این کشور از یکسو از این فرصت برخوردار شده که با کاربرد همزمان قدرت سخت و قدرت نرم یعنی اعطای کمک­های نظامی- اقتصادی و مشروط سازی این کمک­ها به پیشبرد و رعایت سیاست­ها و ارزشهای مطلوب خود همچون دموکراسی، حقوق بشر، حقوق زنان، حقوق اقلیت­ها به ویژه اقلیت­های مذهبی، تقویت جامعه مدنی و دفاع از آزادی بیان توسط دولتهای جدید، علاوه بر کاهش تناقض آشکار و دیرینه در سیاست اعلانی و سیاست اعمالی خود در منطقه، نفوذ و تأثیرگذاری خود بر روند تحولات منطقه را همچنان حفظ نماید. اما از سوی دیگر، چالشی که فراروی آمریکا قرار دارد، به قدرت رسیدن اسلام‌گرایان در تونس و مصر است. آمریکا جهت طرح­ریزی خط مشی خود در قبال حکومت­های تازه تأسیس در این کشورها، علاوه بر بررسی دقیق جوامع این منطقه به عنوان جوامعی مبتلا به مجموعه­ای گسترده از مشکلات داخلی، به نقش و فعالیت گروه­های اسلام­گرای حاکم در این دو کشور- حزب النهضه در تونس و اخوان المسلمین در مصر- و رفتار و رویکردهای اتخاذ شده توسط آنان توجه ویژه­ای دارد. در پژوهش حاضر محقق بر آنست به این پرسش اساسی پاسخ دهد که ایالات متحده آمریکا در قبال تحولات صورت گرفته موسوم به بیداری اسلامی در مصر و تونس و به قدرت رسیدن اسلام­گرایان در این دو کشور چه رویکردی را اتخاذ نموده است.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

چکیده

مفاهیم از عمده ابزارهای معنابخشی به جهان و از مهمترین ابزارهای ساخت اندیشه هستند. مفاهیم وقتی در بستر گفتمان­ها قرار می­گیرند کاربرد آن­ها عوض می­شود. در این پژوهش از دیدگاه تبارشناسی به تحول مفهوم اجماع در تاریخ اندیشه سیاسی شیعه می­پردازیم. متعاقب انقلاب مشروطه، با گذار از ساخت قدرت سنتی به ساخت قدرت جدید و تحول روابط قدرت ـ دانش، مفهوم اجماع نیز متحول می­شود. به گونه­ای که می­توان گفت انقلاب مشروطه نقطه عطف تحول مفهوم اجماع است.

  مفهوم اجماع در بستر گفتمان قبل از مشروطه در هیأتی نخبه­گرایانه و متصلب، صرفاً در استنباط احکام فردی بروز کرد، لیکن در نتیجه­ی تحول روابط قدرت ـ‌ دانش در بستر گفتمان جدید،  برداشتی متوازنی از منطق نخبه­گرایی و دمکراتیک در استنباط احکام زندگی جمعی از مفهوم اجماع حاکم شد. این پایان­نامه با چنین فرضیه­ای تلاش می­کند تحول مفهوم اجماع را با استناد به شواهد و جریان­های فکری نشان دهد.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید

چکیده

     توسعه و پیشرفت، دغدغه همار? انسان و جوامع بشری بوده است. در دوران جدید، این رویکرد مورد توجه نظریه پردازان سیاسی بامبانی معرفتی گوناگون قرار گرفت تا با الگو پردازیهای جهانشمول، مفهوم یابی و تئوریزه گردد.

تحقیق حاضر با رهیافتی هنجاری و روشی تحلیلی، بابهره گیری از آثار وسخنان امام خمینی در پی دستیابی به فهم منطق درونی و شناخت مبانی معرفتی توسعه سیاسی مورد نظر ایشان است. با این سوالات اساسی که توسعه سیاسی در انقلاب اسلامی ایران با خوانش امام خمینی چیست؟ چرا و چگونه شکل گرفته است؟ و تفاوت آن با دیگر نظریه ها در چیست؟ پرسش هایی که ناظر به نوعی معرفت شناسی و دانش سیاسی (اپیستمولوژیک) است.

بیان چهارچوب نظری تحقیق مبنی بر معرفت شناسی [ماهیت و چیستی، مبانی و منابع دانش، ویژگیها و شاخصه ها] توسعه سیاسی، مروری بر  مفاهیم و مبانی نظریه های مختلف درتوسعه سیاسی سنت غربی، فرهنگ سیاسی انقلاب اسلامی ایران، و آنگاه شناخت دلالت ها و مبانی معرفتی امام خمینی که با دو رویکرد اصلی «تربیت انسان» و «گسترش اخلاق و دینداری» در پیوند دین و سیاست و مشارکت سیاسی مردم، و در ترکیب عناصر گفتمانی «اجتهاد فقهی» و «مصلحت عمومی» به مدل «مردم سالاری دینی» منتهی می شود، فهرست فشرده ای از این تحقیق است.

بدینترتیب، توجه مستمر و مراقبت از این رهیافت معرفتی(عقلانیت دینی)، زمینه ساز اصلی کار ویژه های دولت مدرن اسلامی مورد نظر ایشان در دستیابی به پیشرفت و توسعه واقعی محسوب می گردد.

مقدمه

«توسعه و نوسازی » از مفاهیم کلیدی و شاخص دوران جدید است که به دلیل حوزه عمومی آن، امری سیاسی محسوب گردیده و تأثیری گسترده بر اندیشه سیاسی معاصر دارد. هرچند این اصطلاح، عمدتاً در قرن بیستم و به ویژه پس از پایان جنگ جهانی دوم بصورت وسیعی مطرح گردید ولی در حقیقت به مثابه نقشه راه دوران مدرن و عبور از سنت‌ها، متضمن تطبیق و مقایسه الگوی غرب و دستاوردهای آن با کشورها و ملت‌های دیگر جهان است.

بی‌تردید حیطه اصلی و اولیه این امر، در توسعه اقتصادی، رشد صنعتی و افزایش شاخص‌هایی مانند تولید ناخالص داخلی و سرانه درآمد و امثال آن قرار داشته است. اما به تدریج و همانگونه که گفته شد در آغاز نیمه دوم قرن بیستم به حوزه سیاست نیز تسری یافت و به مثابه امر ناظر بر حوزه عمومی، در حکم امر سیاسی تلقی گردید.

برای دانلود متن کامل پایان نامه اینجا کلیک کنید